Czy wiesz, czym są tłumaczenia prawnicze? Czy chcesz wiedzieć, czym zajmują się profesjonaliści w tej dziedzinie, jakie wykształcenie jest im potrzebne i jakie dokumenty tłumaczą? Czytaj dalej. W dzisiejszym wpisie opowiem Ci wszystko o tłumaczeniach prawniczych.
-
Czym są tłumaczenia prawnicze?
Tłumaczenia prawnicze polegają na tłumaczeniu z jednego języka (języka źródłowego) na drugi (język docelowy) dokumentów napisanym językiem prawnym lub prawniczym, zarówno publicznych (dokumenty urzędowe wydane przez administrację lub organ publiczny czy sąd), jak i prywatnych (pisanych w celu uregulowania określonej czynności prawnej pomiędzy osobami fizycznymi lub przedsiębiorstwami). Są to zatem tłumaczenia tekstów charakteryzujących się wysokim stopniem sformalizowania, fachowym i precyzyjnym językiem oraz zawierające terminologię prawniczą.
-
Dlaczego tłumaczenia prawnicze są tak skomplikowane?
Dokumenty prawne i prawnicze są sporządzane przez prawników. Z tego powodu zawierają one zazwyczaj dużą liczbę pojęć prawnych, które nie są używane w języku potocznym. Znaczenie właściwego przetłumaczenia tych pojęć, a nie tylko poszczególnych słów w tekście ma tutaj fundamentalne znaczenie, ponieważ to właśnie te pojęcia niosą za sobą skutki prawne dla stron stosunku prawnego. Tłumacz musi być w stanie uwzględnić nie tylko właściwe konsekwencje prawe, ale również szerszy kontekst prawny, w którym dany dokument powstał np. to z jakim rodzajem postępowania sądowego ma do czynienia.
-
Czy wystarczy opanować język, aby tłumaczyć teksty prawne i prawnicze?
Głównym celem tłumaczenia prawniczego jest zazwyczaj wywarcie skutków prawnych w innym kraju, dlatego też przed przystąpieniem do wykonania tłumaczenia, konieczne jest przeprowadzenie wcześniejszych badań w zakresie prawa porównawczego. Nie wystarczy zatem perfekcyjne opanowanie języka, w którym sporządzony jest dokument, aby go właściwie przetłumaczyć. Nie wystarczy nawet posiadanie dużego doświadczenia jako tłumacz tego języka. Konieczna jest również znajomość obu systemów prawnych (systemu prawnego tekstu oryginalnego oraz systemu prawnego kraju, na którego język dokument został przetłumaczony), aby uniknąć błędów, których popełnienie mogłoby mieć konsekwencje prawne dla odbiorców tłumaczenia.
-
Kto może wykonywać tłumaczenia prawnicze?
W teorii każdy tłumacz. Nie ma tutaj przepisów regulujących wykonywanie tłumaczeń prawniczych, jak ma to miejsce przy okazji tłumaczy przysięgłych i tłumaczeń uwierzytelnionych („przysięgłych”). Niektórzy uważają, że najważniejsze jest posiadanie solidnego wykształcenia w dziedzinie tłumaczeń, uzupełnionego dobrą znajomością systemów prawnych. Inni są zdania, że do tego typu tłumaczeń najbardziej wykwalifikowany jest prawnik z dobrą znajomością języków. Moim zdaniem jednak ani pierwsze, ani drugie rozwiązanie nie jest wystarczające. „Idealny” tłumacz w dziedzinie prawa powinien być jednocześnie prawnikiem i tłumaczem. To, co w Unii Europejskiej znane jest jako „prawnik-lingwista”.
-
Jakie wykształcenie powinien posiadać tłumacz zajmujący się tłumaczeniami prawniczymi?
Profesjonalny tłumacz tekstów prawnych i prawniczych powinien moim zdaniem posiadać solidne przygotowanie akademickie w zakresie prawa. Tak złożonej dyscypliny jak prawo nie da się opanować poprzez udział w kilku kursach. Jednocześnie jednak należy mieć na uwadze, że jako tłumacz prawnik będzie musiał zmierzyć się z wieloma wyzwaniami związanymi z samym procesem tłumaczenia, dlatego też konieczne jest również solidne przygotowanie w zakresie tłumaczenia, a zatem posiadanie tzw. warsztatu tłumacza. Warunkiem koniecznym jest również perfekcyjna znajomość nie tylko języka obcego, ale również języka ojczystego. Ponadto uważam, że tylko wyspecjalizowanie w konkretnych dziedzinach prawa może zagwarantować najwyższą jakość pracy przy tak złożonych tłumaczeniach. Podobnie jak nie ma prawników zajmujących się wszystkimi gałęziami prawa, tak nie powinno być tłumaczy podejmujących się tłumaczenia wszystkich tekstów z zakresu prawa.
-
Dla kogo pracuje tłumacz tekstów prawnych i prawniczych?
Profesjonalni tłumacze tekstów prawnych i prawniczych mogą prowadzić własną działalność gospodarczą i oferować swoje usługi bezpośrednio albo być zatrudnieni jako wewnętrzni pracownicy firm lub instytucji.
Niezależni tłumacze (tzw. freelancerzy) na ogół pracują bezpośrednio dla klientów, którzy korzystają z ich tłumaczeń, zwykle kancelarii prawnych czy przedsiębiorstw lub dla biur tłumaczeń, które pośredniczą między nimi a ich klientami. W innych przypadkach, takich jak mój, pracują również jako tłumacze zewnętrzni różnych instytucji unijnych.
Tłumacz wewnętrzny (tzw. in-house) pracuje zazwyczaj w biurze tłumaczeń, kancelarii prawnej czy przedsiębiorstwie potrzebujących dużej liczby tłumaczeń lub w organach międzynarodowych, takich jak Organizacja Narodów Zjednoczonych, Komisja Europejska lub Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.
-
Jaki dokument wymaga specjalistycznego tłumaczenia prawniczego?
Każdy dokument napisany przez eksperta z zakresu prawa, niezależnie od tego, czy jest to urzędnik państwowy, adwokat, sędzia czy radca prawny, a także znaczna liczba dokumentów finansowych zawierających dużą liczbę pojęć prawnych powinny zostać przetłumaczone przez profesjonalnego tłumacza tekstów prawnych i prawniczych.
Oto niektóre z tych dokumentów:
– Umowy handlowe, w tym umowy międzynarodowe
– Pełnomocnictwa
– Akty notarialne
– Umowa o pracę
– Testamenty
– Polisy ubezpieczeniowe
– Dokumenty związane z własnością intelektualną lub przemysłową
– Zagraniczne przepisy i ustawodawstwo
– Orzeczenia sądów
– Postępowanie arbitrażowe
– Umowa spółki
Ogólnie rzecz biorąc, każdy tekst prawny lub prawniczy, a także finansowy, który pociąga za sobą powstanie praw lub obowiązków dla strony stosunku prawnego.
-
Czy potrzebuję tłumacza przysięgłego?
To zależy. W określonych sytuacjach dokumenty prawnicze lub prawne wymagają tłumaczenia uwierzytelnionego, zwanego potocznie „przysięgłym”. Tłumaczenia uwierzytelnione wymagają zaangażowania tłumacza przysięgłego, który zdał państwowy egzamin z umiejętności tłumaczenia, został wpisany na listę prowadzoną przez Ministerstwo Sprawiedliwości, a także spełnia inne ustawowe kryteria. Jeśli nie potrzebujesz tłumaczenia uwierzytelnionego i możesz obyć się „bez pieczątki”, to nie potrzebujesz również tłumacza przysięgłego. Tłumaczenie zwykłe (nieuwierzytelnione) nie zwalnia jednak tłumacza wykonującego tłumaczenie prawnicze z obowiązku zapewnienia najwyższej jakości przekładu.
-
Ile kosztują profesjonalne tłumaczenia prawnicze?
Choć na to pytanie nie ma jednej odpowiedzi, a ceny są ustalane indywidualnie przez każdego z tłumaczy, to jak wskazałam, tłumaczenia prawnicze powinny być wykonywane przez ekspertów z dziedziny prawa i języka. Tylko wówczas tłumacz jest w stanie zagwarantować należytą jakość tłumaczenia prawniczego i zapewnić właściwe odzwierciedlenie konsekwencji prawnych dla stron stosunku prawnego lub odbiorców tłumaczenia w innym kraju. Taka ekspercka wiedza zdecydowanie powinna kosztować. Na szali stoi bowiem nie tylko jakość tłumaczenia, ale przede wszystkim właściwe konsekwencje prawne.
-
Jak mogę znaleźć profesjonalnego tłumacza?
Zarówno biura tłumaczeń specjalizujące się w tłumaczeniach prawniczych, jak i niezależni tłumacze pracujący w tej dziedzinie zazwyczaj mają swoje własne strony internetowe. Nietrudno je znaleźć za pomocą Internetu. W Polsce istnieją również grupy zrzeszające profesjonalnych tłumaczy według specjalizacji. Potrzebujesz specjalisty w dziedzinie tłumaczeń prawniczych? Skontaktuj się z nami.